نکاتی کلیدی برای آگاهی از وضعیت نوزاد که در جای دیگر پیدا نمیکنید؛ حاصل بیش از دو دهه تجربه در ویزیت نوزادان و ارتباط با خانوادهها در مطب و بیمارستانها.
معاینات ضروری نوزاد: تمام نوزادان، حتی اگر ظاهراً سالم باشند، باید تحت نظر متخصص قرار بگیرند. بخصوص در چند ماه اول، مراجعات مکرر به پزشک اطفال ضروری است.
رنگ و ظاهر نوزاد: رنگ طبیعی نوزادان سفیدپوست، صورتی و گلگون است، اما پس از چند روز ممکن است رنگ پریدهتر شده و دچار زردی فیزیولوژیک شوند. این وضعیت نیازمند بررسی پزشک متخصص اطفال است.
نشانههای سلامت نوزاد:
- نوزاد سالم فعال است و ممکن است انگشتان خود یا پارچهای که دور او پیچیده شده را بمکد؛ این نشاندهنده سلامت رفلکس مکیدن است.
- اندامهای نوزاد (دست و پاها) باید خمیده (فلکسیون) باشند که نشانه رشد مناسب است.
- وزن طبیعی نوزاد بین ۲.۵ تا ۴ کیلوگرم است؛ البته وزنهای خارج از این محدوده لزوماً مشکلساز نیستند.
تغذیه نوزاد:
- بهترین تغذیه برای نوزاد، شیر مادر است که بیشترین سازگاری را با بدن نوزاد دارد.
- در برخی شرایط خاص مانند مصرف داروهای شیمیدرمانی توسط مادر، پزشک ممکن است نوع دیگری از تغذیه را توصیه کند.
- تغذیه با شیشه شیر میتواند توانایی مکیدن از سینه را کاهش داده و در نهایت باعث قطع شیر مادر شود.
زردی نوزاد:
- زردی یک موضوع بسیار حساس است و در صورت عدم درمان میتواند به مشکلات عصبی، فلج حرکتی و حتی تشنج منجر شود.
- زردی در روزهای اول نیاز به آزمایش و بررسی دقیق دارد.
- توصیه میشود که تمام نوزادان در روز دوم زندگی بهطور روتین آزمایش زردی دهند.
الگوی دفع نوزاد:
- تأخیر در دفع مدفوع تا ۷۲ ساعت ممکن است طبیعی باشد، اما در صورت طولانیتر شدن و همراه شدن با استفراغ و اتساع شکم، باید بررسی شود.
- بسیاری از شیر خشکها باعث یبوست میشوند، درحالیکه نوزادانی که شیر مادر مصرف میکنند، کمتر دچار این مشکل میشوند.
گریههای نوزاد:
- کولیک شیرخواری معمولاً از هفته سوم تولد شروع میشود و ممکن است چندین ساعت در شب ادامه داشته باشد.
- اگر گریههای نوزاد از روزهای اول شروع شده و الگوی کولیک را نداشته باشد، باید بررسی دقیقتری انجام شود.
ویتامینها و مکملها:
- قطره مولتیویتامین یا ویتامین A+D از هفته اول تولد باید روزانه ۱ سیسی (حدود ۲۵ قطره) مصرف شود و این روند تا ۳ سالگی ادامه یابد.
عفونت در نوزادان:
- نوزادان برخلاف کودکان بزرگتر، هنگام عفونتها همیشه دچار تب نمیشوند؛ پس نبود تب، دلیل بر عدم عفونت نیست.
- در صورت کاهش شیر خوردن، کاهش حرکات، اسهال یا استفراغ مکرر، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
نکات مهم مراقبتی:
- استفاده از داروهای گیاهی، دستساز و حجامت برای نوزادان میتواند خطرناک باشد و بدون نظر متخصص نباید انجام شود.
- ۲۸ تا ۳۰ روز اول زندگی، دوران طلایی و بسیار حساس نوزاد است که نیاز به مراقبت ویژه دارد.
- نوزادان نارس نیاز به مراقبت و پیگیری بیشتری نسبت به نوزادان رسیده دارند.
جمعبندی: با رعایت این نکات میتوان سلامت نوزاد را تضمین کرد و از مشکلات احتمالی پیشگیری نمود. در صورت بروز هرگونه نگرانی، مراجعه به پزشک متخصص اطفال ضروری است.